Cześć,
Piotrek z tej strony. W poprzednim mailu omówiliśmy koszty pośrednie i jak je uwzględniać w wycenach. Dzisiaj pójdziemy o krok dalej i pogadamy o czymś, co spędza sen z powiek wielu budowlańcom - o marży i narzucie.
Widzisz, ustalenie odpowiedniej marży to nie jest fizyka kwantowa, ale wymaga pewnej finezji. To właśnie marża decyduje, czy po ciężkiej pracy zostanie Ci coś w kieszeni, czy będziesz się zastanawiać, gdzie się podziały wszystkie pieniądze.
Marża vs narzut - czym się różnią?
Zanim wejdziemy głębiej w temat, musimy wyjaśnić jedno wielkie nieporozumienie. Wielu przedsiębiorców myli marżę z narzutem. A to dwa różne zwierzaki!
Narzut to kwota, którą dodajesz do kosztów, żeby ustalić cenę sprzedaży. Wyrażamy go jako procent kosztów.
Marża to różnica między ceną sprzedaży a kosztami, wyrażona jako procent ceny sprzedaży.
Brzmi podobnie, ale różnica jest ogromna. Zobaczmy to na przykładzie:
Załóżmy, że koszty (bezpośrednie + pośrednie) wynoszą 1000 zł.
Jeśli stosujesz narzut 20%, to dodajesz 200 zł (20% z 1000 zł) do kosztów. Cena sprzedaży wynosi więc 1200 zł.
Ale uwaga! Marża w tym przypadku to nie 20%, a około 16,7% (200 zł zysku / 1200 zł ceny sprzedaży).
Widzisz różnicę? 20% narzutu to tylko 16,7% marży. Dlatego tak ważne jest, żeby wiedzieć, o czym mówimy.
Jak ustalić minimalną marżę?
Okej, to teraz przechodzimy do sedna. Jak ustalić minimalną marżę, żeby nie pracować za darmo? Tu właśnie wchodzą do gry koszty pośrednie, o których mówiliśmy wcześniej.
- Oblicz koszty bezpośrednie - materiały, robocizna, transport, etc.
- Dodaj koszty pośrednie - używając jednej z metod, które omówiliśmy w poprzednim mailu (procentowa, stawki godzinowej, alokacji czasu, kosztów jednostkowych)
- Zsumuj te koszty - to Twój próg rentowności, czyli punkt, w którym nie tracisz, ale też nie zarabiasz
Przykład:
- Koszty bezpośrednie projektu: 10 000 zł
- Koszty pośrednie (załóżmy metoda procentowa 40%): 4 000 zł
- Suma kosztów: 14 000 zł
To jest Twoja minimalna cena sprzedaży, żeby wyjść na zero. Ale przecież nie o to chodzi w prowadzeniu biznesu, prawda?
Dodawanie narzutu i ustalanie marży
Teraz, gdy znasz swój próg rentowności, czas dodać narzut, który przełoży się na Twoją marżę. Ile dodać? To zależy od wielu czynników:
- Złożoność projektu - im bardziej skomplikowany, tym wyższy narzut
- Konkurencja na rynku - jeśli jest duża, może trzeba zejść z narzutem
- Twoje doświadczenie i reputacja - jeśli jesteś ekspertem, możesz naliczyć więcej
- Ryzyko związane z projektem - większe ryzyko = wyższy narzut
- Sezonowość - w sezonie możesz naliczyć więcej niż poza sezonem
Załóżmy, że decydujesz się na 30% narzutu. Jak to wpłynie na cenę i marżę?
- Suma kosztów: 14 000 zł
- Narzut 30%: 4 200 zł
- Cena sprzedaży: 18 200 zł
- Marża: 23% (4 200 zł zysku / 18 200 zł ceny sprzedaży)
Widzisz? 30% narzutu przekłada się na 23% marży.
Strategie ustalania marży
Istnieje kilka strategii ustalania marży. Oto najpopularniejsze:
-
Stała marża procentowa - najprostsza metoda, stosujesz tę samą marżę do wszystkich projektów. Łatwa, ale nie zawsze optymalna.
-
Marża zmienna - dostosowujesz marżę do każdego projektu osobno. Więcej pracy, ale pozwala lepiej odzwierciedlić specyfikę każdego zlecenia.
-
Marża schodkowa - im większy projekt, tym wyższa marża. Uzasadnione, bo duże projekty często niosą większe ryzyko.
-
Marża oparta na wartości - ustalasz cenę nie na podstawie kosztów, ale wartości, jaką dostarczasz klientowi. Trudniejsza do wyliczenia, ale może być bardzo opłacalna.
Praktyczne wskazówki
-
Regularnie analizuj swoje koszty - zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie. Tylko znając dokładnie swoje koszty, możesz ustalić odpowiednią marżę.
-
Bądź elastyczny - nie trzymaj się kurczowo jednej metody. Różne projekty mogą wymagać różnego podejścia.
-
Monitoruj konkurencję - znaj ceny konkurencji, ale nie staraj się być najtańszy za wszelką cenę. Konkuruj jakością i wartością, nie ceną.
-
Nie bój się wysokich marż - jeśli dostarczasz wysoką jakość, klienci będą gotowi zapłacić więcej. Pamiętaj, że niska cena często kojarzy się z niską jakością.
-
Ucz się na błędach - analizuj każdy projekt po jego zakończeniu. Sprawdź, czy Twoja marża była odpowiednia. Wyciągaj wnioski na przyszłość.
-
Korzystaj z narzędzi - programy do zarządzania projektami i finansami mogą znacznie ułatwić obliczanie i śledzenie marży.
Podsumowanie
Ustalenie odpowiedniej marży to sztuka, która wymaga czasu i praktyki. Nie zniechęcaj się, jeśli na początku będzie trudno. Z każdym projektem będziesz coraz lepiej rozumieć, jak wyceniać swoją pracę.
Pamiętaj, że celem nie jest zdobycie każdego możliwego zlecenia, ale tych, które są opłacalne i pozwolą Twojej firmie się rozwijać. Czasem odmowa nieopłacalnego zlecenia to najlepsza decyzja, jaką możesz podjąć.
Systematyczne zbieranie i analizowanie danych o kosztach i wynikach finansowych projektów pozwoli Ci z czasem doskonalić proces wyceny. To właśnie ta wiedza odróżnia prosperujące firmy od tych, które ledwo wiążą koniec z końcem.
Trzymaj się i do usłyszenia!
Piotrek
PS: A jak Ty ustalasz marżę w swojej firmie? Masz jakieś sprawdzone metody? Daj znać w odpowiedzi na tego maila!